Działania Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii na rzecz jakości w profilaktyce

Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii (KBPN) od wielu lat wspiera wysiłki na rzecz podniesienia jakości w zakresie profilaktyki narkomanii. Dlatego pod koniec 2018 roku wydało kolejną, już trzecią wersję podręcznika pt. Europejskie Standardy Jakości w Profilaktyce Uzależnień od Narkotyków. To wydanie podręcznika udało się wzbogacić, dzięki zaangażowaniu Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej, o płytę CD z podręcznikami adresowanymi do różnych grup odbiorców, które ułatwiają implementację standardów oraz sprzyjają większemu ich rozpowszechnieniu. Polska jest jedynym krajem, w którym przetłumaczono i wydano w języku polskim większość materiałów opracowanych w ramach dwóch projektów zrealizowanych w latach 2008–2010 oraz 2013–2015. Oba projekty były finansowane ze środków Komisji Europejskiej i wzięło w nich udział kilkanaście krajów UE. Opracowane w ramach powyższych projektów materiały szkoleniowe były wykorzystywane w Polsce przede wszystkim do szkolenia przedstawicieli samorządów lokalnych. Ponadto Krajowe Biuro, we współpracy z Mazowieckim Centrum Polityki Społecznej i Fundacją Pomocy Humanitarnej „Res Humanae”, zorganizowało w latach 2014−2018 kilka międzynarodowych konferencji, podczas których tematyka standardów była – jeśli nie głównym – to jednym z wiodących tematów sesji.

Działania Krajowego Biura w zakresie upowszechniania europejskich standardów jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków nie ograniczały się tylko do ich promowania w Polsce. Podczas sesji CND w Wiedniu w marcu 2016 roku Krajowe Biuro zorganizowało dodatkową sesję tematyczną (wraz z partnerami z Europejskiego Centrum Monitorowania Problemu Narkotyków i Narkomanii, Włoch oraz organizacjami pozarządowymi), w trakcie której toczyła się dyskusja, której celem było szukanie odpowiedzi na pytanie: czy potrzebujemy w ogóle standardów? Dodatkowo eksperci z Krajowego Biura prowadzili szkolenia na temat europejskich standardów jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków dla przedstawicieli innych krajów (Litwa, Łotwa, Gruzja, Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan), na podstawie dodatkowych materiałów opracowanych w ramach implementacji europejskich standardów.

W 2019 roku, również w ramach międzynarodowej konferencji dla gmin na temat przeciwdziałania narkomanii, organizowanej przez „Res Humanae” we współpracy z Centrum Informacji KBPN, będziemy dyskutować m.in. na temat podnoszenia jakości działań profilaktycznych. Tegoroczna konferencja odbędzie się w dniach 23–25 lipca w Warszawie. Osoby zainteresowane otrzymaniem wersji drukowanej podręcznika z płytą CD lub udziałem w konferencji prosimy o kontakt z pracownikami Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii Krajowego Biura (nfpp@kbpn.gov.pl).

Warto również wspomnieć o kolejnych nowych działaniach, które wykorzystują m.in. doświadczenia projektu dotyczącego europejskich standardów jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii uczestniczy w międzynarodowym projekcie pod nazwą „ASAP training for quality in prevention”, którego celem jest promocja działań polegających na zwiększeniu efektywności implementacji standardów jakości profilaktyki w Europie. Projekt rozpoczął się na początku 2019 roku i będzie trwał dwa lata. Polska (Krajowe Biuro) jest liderem komponentu dotyczącego analizy systemu działań profilaktycznych w państwach członkowskich Unii Europejskiej. Celem tych działań jest zmapowanie systemów profilaktycznych w Europie m.in. poprzez identyfikację kluczowych instytucji zajmujących się profilaktyką. Ponadto w ramach ww. komponentu zostaną opracowane wytyczne dotyczące wdrażania europejskich standardów jakości w profilaktyce. W tym projekcie, finansowanym ze środków Komisji Europejskiej, uczestniczy 10 krajów Unii Europejskiej (Belgia, Chorwacja, Włochy, Litwa, Łotwa, Grecja, Estonia, Słowenia, Węgry i Polska), EMCDDA (agenda UE), UNODC (agenda ONZ) oraz EUSPR (międzynarodowe stowarzyszenie zajmujące się badaniami w obszarze profilaktyki).

Liderem całego projektu są przedstawiciele włoskiej organizacji ALISA z regionu Liguria. W ramach komponentu trzeciego nacisk zostanie położony na szkolenia osób zajmujących się profilaktyką. Przewiduje się opracowanie i wdrożenie dwuetapowego szkolenia. W jego ramach zostaną wyszkoleni tzw. trenerzy wiodący (ang. master trainers), którzy następnie przeszkolą osoby zajmujące się profilaktyką w krajach uczestniczących w projekcie. Ponadto warto zwrócić uwagę, że jednym z proponowanych działań w ramach projektu jest zbudowanie platformy pod nazwą Virtual Community of Practice (Wirtualna Społeczność Praktyków). Ideą powstania platformy internetowej jest wspieranie osób pracujących w obszarze profilaktyki narkomanii w zakresie dzielenia się wiedzą m.in. z zakresu najlepszych praktyk oraz wymiany doświadczeń i opinii w ramach podejmowanych działań. Pierwszym krokiem w celu stworzenia takiej wirtualnej przestrzeni dla praktyków będzie identyfikacja potrzeb grupy docelowej projektu w zakresie funkcjonalności samej platformy.

Europejskie standardy jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków (EDPQS) – Wybór jakościowych inicjatyw profilaktycznych pod kątem finansowania i wsparcia

Okładka pierwszego z czterech poradników na temat standardów w profilaktyce (Poradnik 1 – dla decydentów, Poradnik 2 – dla praktyków, Poradnik 3 – dla trenerów, Poradnik 4 – dla koordynatorów działań profilaktycznych lub promotorów jakości w profilaktyce).

Europejskie standardy jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków – krótki przewodnik

Przewodnik zawiera opis ośmiu etapów cyklu projektowego w obszarze profilaktyki uzależnień od narkotyków wraz z autorefleksyjną listą kontrolną do wykorzystania w trakcie planowania i wdrażania programu profilaktycznego.

Europejskie standardy jakości w profilaktyce uzależnień od narkotyków

Okładka trzeciej wersji podstawowego podręcznika.